Czyli czego się spodziewać, gdy jesteśmy zaproszeni na Chrzest albo chcemy go zorganizować.
Kilka słów wstępu
Chrzest Święty jest pierwszym z Sakramentów w religii katolickiej. Od niego wszystko się zaczyna. Nie można przyjąć innego Sakramentu przed chrztem. Wprowadza w religię chrześcijańską - jest pierwszym z sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. Może go udzielić każdy człowiek (także niewierzący!), który ma taką intencję. W praktyce chrzest udzielany przez osobę świecką zdarza się w sytuacji zagrożenia życia np. w oddziałach noworodkowych i dla wcześniaków. Chrzest przyjmuje się tylko raz.
Pierwowzorem chrztu chrześcijańskiego jest chrzest janowy - ten, którego udzielał św. Jan Chrzciciel. Ewangelia wg św. Marka nazywa go "chrztem nawrócenia". W oryginale greckim jego sens wyraża zwrot baptismo metanoias - co oznacza zanurzenie (babtismo) zmiany myślenia (meta-noia). Człowiek zanurza się w Duchu Bożym, którego symbolizuje woda chrztu i "nawraca się" czyli zmienia myślenie.
W Polsce najczęściej chrzci się dzieci w wieku od kilku tygodni do kilku miesięcy. Z ciekawostek w niektórych wyznaniach chrześcijańskich nie praktykuje się chrztu dzieci (dając wybór dopiero osobom dorosłym) a w np. w prawosławiu podczas chrztu jednocześnie dzieci otrzymują bierzmowanie. W tym artykule omówię najczęstszą sytuację - chrzest małego dziecka w kościele.
Kogo się zaprasza?
Na chrzcie oprócz chrzczonego/chrzczonej (kandydata/kandydatki) obecni są jego rodzice, rodzice chrzestni i rodzina, a czasem również znajomi.
Rodzice
Przynajmniej jedno z rodziców musi być osobą wierzącą. Jeśli oboje są wierzący dostają od księdza szkolenie czym jest chrzest i okazują odpis aktu urodzenia dziecka. W czasie wizyty w kancelarii wybierają dostępną datę chrztu, podają wybrane imię lub imiona dla swojego dziecka. Zwyczajowo też składają ofiarę (płacą pieniądze) księdzu za udzielenie chrztu.
Rodzice w związku nieformalnym
Rodzice w związku nieformalnym (także ci, którzy nie mogą przyjmować Komunii) też mogą poprosić o chrzest dziecka. Składają wtedy ustne i pisemne oświadczenie, że wychowają dziecko zgodnie ze wszystkimi zasadami religii katolickiej - łącznie z tymi, które sami łamią. W praktyce bardzo rzadko zdarza się, że ksiądz odmówi chrztu. Może tak zrobić, jeśli oceni, że nie ma szans na takie wychowanie. Jeśli rodzice otwarcie kontestują naukę Kościoła lub wychowują pozostałe dzieci wbrew tej nauce to raczej nic z tego nie będzie. Chrzest to nie gusła, ani "magiczne" zabezpieczenie dziecka. Ma sens tylko, jeśli będzie się potem żyło z Bogiem. Jak nie - lepiej zostawić tę decyzję dziecku, kiedy dorośnie.
Rodzic niewierzący lub z innej wiary
Do chrztu potrzebny jest tylko jeden wierzący rodzic. Jeśli drugi jest niewierzący, jest ateistą lub należy do innego wyzwania potrzebne jest jego oświadczenie, że nie będzie przeszkadzał w katolickim wychowaniu dziecka ani w jego zaangażowaniu w życie Kościoła.
Ofiara
Ofiara za chrzest jest dobrowolna - papież Franciszek zabronił wymagania opłat za sakramenty. Aktualne zwyczajowe "stawki" dość łatwo znaleźć na forach internetowych. Zwykle jest to więcej niż stypendium (tak to się nazywa) za "zwykłą" Mszę (tu zwykle 20-50zł, czasami 100). Ofiara stanowi wynagrodzenie dla księdza. W niektórych parafiach składa się też ofiarę dla kościelnego i organisty - szczególnie jeśli chrzest jest poza niedzielną Mszą Świętą.
Imię lub Imiona
Rodzice nadają dziecku imię lub imiona. Jakich imion nie można używać określa polskie prawo. Jeśli rodzice nie zdziwiają to rączej nie ma podstaw do ich podważania. Imiona często określają świętych patronów, których rodzice wybierają dla swojego dziecka, aby towarzyszyli mu w życiu (obcowanie świętych). Jednak imię nie musi mieć świętego. W końcu skądś się muszą brać nowi święci. Czasami jest kilku świętych/błogosławionych noszących imię osoby chrzczonej - wtedy od rodziców zależy, którego wybiorę. Ten wybór określa też datę imienin (wspomnienia lub święta danego świętego). Podanie tych detali księdzu, który chrzci umożliwi mu wymienienie świętych patronów w mini-litanii, którą wypowiada się tuż przed chrztem.
Chrzestni
Rodzice (lub rodzic) chrzestni mają dużo wyżej postawioną poprzeczkę niż rodzice chrzczonego dziecka. Muszą się wykazać życiem zgodnie z nauką Kościoła i możliwością przyjmowania Komunii, co poświadcza ich proboszcz w specjalnym zaświadczeniu. Zaświadczenie należy dostarczyć księdzu, który będzie chrzcił najpóźniej w dniu chrztu, przed rozpoczęciem Mszy świętej. Rodzic chrzestny nie może żyć w związku nieformalnym. Nie jest on też wujkiem czy ciocią od dawania kasy i prezentów. Jest wysłannikiem Kościoła pomagającym rodzicom dziecka wychować je w wierze i niejako "pilnującym", że dziecko jest na dobrym kursie. Dzieje się to między innymi przez uczestnictwo w kolejnych krokach milowych młodego człowieka w wierze (Pierwsza Komunia, Bierzmowanie, Ślub/Święcenia itd.). Chrzestny nie musi być częścią rodziny. Ostatnio coraz popularniejszym staje się wybieranie na chrzestnych znajomych czy przyjaciół.
Czemu w niedzielę?
Przywitanie we wspólnocie parafialnej nowego parafianina jest świętem dla wszystkich. Dlatego Kościół zaleca chrzczenie dzieci w niedzielę, kiedy jest zebrana cała wspólnota (albo większa jej część). Ksiądz może zgodzić się na chrzest poza niedzielą tylko w wyjątkowych przypadkach.
Ubranie
Dziecko ubiera się na biało. Jest to symbol czystości. Chrzest zmywa wszystkie grzechy (dotyczy oczywiście sytuacji, gdy chrzczone jest starsze dziecko lub osoba dorosła) oraz uwalnia od grzechu pierworodnego. Temat grzechu pierworodnego omówimy w innym wpisie. Dodatkowo, oprócz zwykłego ubrania, przygotowuje się białą szatę - symboliczne ubranie w nowe szaty dziecka bożego. Szatę zakłada się dopiero wtedy jak ksiądz powie, że należy to zrobić. W niektórych parafiach robi to ksiądz, w innych matka chrzestna.
Rodzice i goście ubierają się odświętnie. Podkreśla to wagę wydarzenia i ładniej się prezentuje na zdjęciach.
Inne sprzęty
Z innych sprzętów należy się zaopatrzyć w świecę chrzcielną. Zwykle jest koloru białego, ozdobiona odpowiednio do okazji. Można ją zakupić w sklepach z artykułami liturgicznymi, sklepach z dewocjonaliami i w sklepikach parafialnych.
Kosztuje od 10-100 zł
Fotograf
Przepisy liturgiczne określają kto może robić zdjęcia w czasie liturgii. Zazwyczaj fotograf, który obsługuje te wydarzenia powinien mieć odpowiednie przeszkolenie i pozwolenia. Każdorazowo musi być zgoda księdza. Czy to będzie profesjonalny fotograf, czy członek rodziny - w żadnym razie nie powinien przeszkadzać w liturgii. Jeśli wynajęty jest profesjonalny fotograf to powinien być tylko jeden (nawet jak się chrzci więcej dzieci) - w przeciwnym razie robi się z chrztu sesja paparazzi. Jeśli prosisz kogoś z rodziny o fotografowanie to warto, żeby podszedł przed Mszą do zakrystii i dopytał jak to robić, żeby nie przeszkadzać a jak najlepiej ująć wszystkie ważne momenty. Ksiądz lub kościelny podpowie gdzie i kiedy się ustawić. Warto uchwycić:
- moment wprowadzenia do kościoła
- naznaczenie znakiem krzyża przez księdza, rodziców i chrzestnych
- moment egzorcyzmu
- moment chrztu (polewania wody)
- zapalenie świecy
- nałożenie białej szaty
- zdjęcia dziecka, rodziców i chrzestnym po zakończeniu Mszy.
cdn.
Trochę się tego zrobiło więc dalsze rozważania i opis samego rytuału zostawię na kolejny wpis.
Dobrego tygodnia!
Oskar
© Kiedy klękać w kościele? 2021
Obraz Jercy Rhea Senecio z Pixabay
Comments