Które przykazanie w prawie jest największe?
Zapytał kiedyś pewien uczony w piśmie widząc, że Jezus gada z sensem.
Przytaczam Markową wersję tej historii:
Zbliżył się także jeden z uczonych w Piśmie, który im się przysłuchiwał, gdy rozprawiali ze sobą. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: «Które jest pierwsze ze wszystkich przykazań?» Jezus odpowiedział: «Pierwsze jest9: Słuchaj, Izraelu, Pan Bóg nasz, Pan jest jeden. Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą. Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych». Rzekł Mu uczony w Piśmie: «Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznieś powiedział, bo Jeden jest i nie ma innego prócz Niego. Miłować Go całym sercem, całym umysłem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego daleko więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary». Jezus widząc, że rozumnie odpowiedział, rzekł do niego: «Niedaleko jesteś od królestwa Bożego». I nikt już nie odważył się więcej Go pytać.
Mk 12, 28-34
Żydzi mieli (w zależności od tego jak liczyć) między 609 a 623 przykazania wynikające z Prawa Mojżeszowego. I wcale nie było jasne w czasach Jezusa, które z niech jest najważniejsze. Faryzeusze na wszelki wypadek przestrzegali wszystkich, ale nie było to łatwe. Uczeni w piśmie próbowali wymyślić, które są ważniejsze i stąd pytanie uczonego w piśmie jest jak najbardziej na miejscu.
Katolikom tłucze się do głowy od najmłodszych, że najważniejsze jest 10 Przykazań Bożych. Czy aby napewno?
Po pierwsze:
Jezus zapytany o pierwsze przykazanie prawa wymienia inne:
«Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu, Pan Bóg nasz, Pan jest jeden. Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą. Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych».
Ciekawe spostrzeżenie dotyczące tego przykazania, że pierwszym nakazem nie jest tutaj miłość tylko słuchanie. Może powinno się zapisać tylko:
Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu
Trochę tutaj upraszczam i spłycam, ale według Jezusa Chrystusa pierwszym przykazaniem prawa było Słuchanie Słowa Bożego. W Ewangelii Łukasza mówi tak:
"Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je"
Łk 8,23b
Po drugie:
Jezus zakłada nową religię - chrześcijaństwo - w której prawo innej religii - judaizmu - nie obowiązuje
- Był o to wielki spór nawet wśród Apostołów i na ten temat wypowiadał się pierwszy sobór jerozolimski opisany w Dziejach Apostolskich.
- Pisze też o tym św. Paweł w liście do Galatów:
"Z tego przekleństwa Prawa Chrystus nas wykupił"
Ga 3,13a
- A niektórzy też tak interpretują słowa Jezusa w pierwszego przytoczonego fragmentu:
«Niedaleko jesteś od królestwa Bożego»
Niedaleko, czyli jeszcze tam nie doszedłeś. Ja myślę, że Jezusowi bardziej chodzi o to, że uczony w piśmie, choć prawidłowo wyczuł akcenty Bożej woli w wypowiedzi Jezusa (więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary) to nie wierząc w zmartwychwstanie umarłych (zapewnie saduceusz) pomija w powtarzaniu po Jezusie duszę.
- Jeśli obowiązuje nas prawo żydowskie to pokażcie mi obrzezanego biskupa, który składa dziesięcinę ze wszystkiego, co posiada i zachowuje wszystkie posty...
Skoro nie dziesięć przykazań, to co?
Jezus z Nazaretu zakłada nową religię i daje nowe przykazania (to po trzecie). A właściwie przykazanie. I nawet mówi o tym dosłownie:
"Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. 35 Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali"
J 13,34n
Przykazanie miłości wzajemnej jest tym, które obowiązuje chrześcijan. Jest to przykazanie różne od przykazania miłości Boga i bliźniego, choć się z nim nie kłóci. Omówienie zagadnienia przykazania miłości wzajemnej wykracza poza ramy tego artykułu. W największym skrócie: Chrześcijanin ma tak kochać innych, aby oni też potrafili kochać. Żeby to zrobić musi naśladować Jezusa w Jego miłości.
To po co jest 10 przykazań?
10 przykazań w zmodyfikowanej - chrześcijańskiej wersji (tak - to nie te same, które usłyszał Mojżesz - możecie sprawdzić w Księdze Wyjścia i w Księdze Powtórzonego Prawa czym się różnią) zostało pozostawione, żeby wyznaczyć z grubsza ramy grzechu ciężkiego. Przeznaczone jest więc dla ludzi zagrożonych popełnieniem takiego grzechu (dla ścisłości - zagrożeni są wszyscy). Dzięki temu nieco łatwiej rozpoznać czy się pozostaje w stanie łaski czy też nie. Opieranie rachunku sumienia na przykazaniu miłości wzajemnej wymaga większej finezji...
Na czym więc oprzeć rachunek sumienia?
Jak pisałem powyżej z grubsza można sprawdzić swoją ekspozycję na grzech ciężki przez przejście przez 10 przykazań. Przypominam też, że grzech ciężki nie tak łatwo popełnić. Więcej tutaj.
Kluczem jest jednak rozliczenie się według przykazania miłości wzajemnej. Wymaga to finezji. Pomocą może być 8 błogosławieństw, które Jezus podał podczas Kazania na Górze. Te i przykazanie miłości wzajemnej to esencja chrześcijaństwa. Błogosławieństwa przytaczam poniżej.
"«Błogosławieni ubodzy w duchu3, albowiem do nich należy królestwo niebieskie.
Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą pocieszeni.
Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię.
Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.
Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.
Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi.
Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo niebieskie.
Błogosławieni jesteście, gdy [ludzie] wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was. 12 Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie. Tak bowiem prześladowali proroków4, którzy byli przed wami. "
Mt 5,3-12
(BTW: "błogosławiony" oznacza "szczęśliwy" - więc w tym fragmencie jest też Jezusowa recepta na szczęście)
Jak się rozliczyć z własnym sumieniem używając przykazania miłości wzajemnej? O tym napiszę więcej w artykule na temat tego przykazania.
Jak się rozliczyć używając 8 błogosławieństw? Napisałem o tym kiedyś artykuł, który nigdy nie został opublikowany. Wkrótce będzie dostępny dla tych, którzy zapiszą się na naszego newslettera.
Dobrej niedzieli!
Oskar
Oskar Zgraj
ⓒ Kiedy klękać w kościele? 2021
Obraz S. Hermann & F. Richter z Pixabay
Comments