Dzwonki liturgiczne,
powszechnie znane jako dzwonki kościelne i gong są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych przedmiotów używanych przez służbę liturgiczną podczas
Mszy Świętej i nabożeństw w kościele.
Są wykonywane z metali szlachetnych, czy też z mosiądzu. W historii liturgii rzymskiej możemy zaobserwować długą tradycję używania ich podczas uroczystości Mszy Świętej. Dawniej msze były odprawiane po łacinie, co więcej kapłan stał tyłem do wiernych, a przodem do ołtarza. W tamtym okresie dzwonki były jedynym sygnałem, który był zrozumiały dla wiernych, biorących udział w liturgii. Dźwięk dzwonków sygnalizował przejścia między poszczególnymi częściami mszy, ważne momenty oraz kiedy wierni powinni zmienić postawę ciała lub odpowiedzieć celebransowi.
Do dzisiaj, chociaż liturgia jest już odprawiana w językach narodowych,
dzwonki mają to samo zadanie. Charakterystyczny dźwięk nadal informuje o najważniejszym momentach oraz kiedy uklęknąć czy wstać, ale również pomaga w zachowaniu porządku i ujednoliceniu przebiegu liturgii.
Można powiedzieć, że dzwonki są elementem stałym w obrzędach w kościele.
Wyjątek znajdziemy w okresie Wielkanocy. Dzwonków i gongu nie usłyszymy w kościele od„Gloria” na Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, aż do uroczystego śpiewu „Gloria” podczas Wigilii Paschalnej w Wielką Sobotę. Wydarzenie to nazywamy zawiązaniem dzwonów.
Choć w liturgii istnieje ujednolicenie postaw podczas obrzędów, to tak naprawdę możemy się spotkać z dzwonieniem w innych fragmentach mszy, czy ze zmienną ilością dzwonienia lub uderzenia w gong w różnych parafiach. Jest to związane z naturalnymi zmianami w tradycji lokalnej.
W częściach stałych Mszy Świętej używasz dzwonków:
● Na rozpoczęcie procesji wejścia - sygnał, żeby wstać
● Podczas modlitwy eucharystycznej dzwonisz zawsze przed epiklezą (sygnał, żeby klęknąć), czyli w momencie, którym kapłan wyciąga ręce nad darami. Moment ten różni się w zależności od używanej modlitwy eucharystycznej.
Następny fragment (kursywa) jest szczególnie przeznaczony dla ministrantów i zawiera aspekty techniczne. Mniej zainteresowani mogą go bezpiecznie opuścić i czytać dalej.
Z stąd dzwonków należy użyć:
- I Modlitwa Eucharystyczna/ Kanon Rzymski po słowach „… i dołącz do grona
swoich wybranych.” W tej modlitwie dary na początku są błogosławione przez
kapłana znakiem krzyża, w tym momencie ksiądz wypowiada również słowa „…abyśprzyjął i pobłogosławił te święte dary ofiarne.” Nie jest to jeszcze epiklezą, więc należy dalej stać i nie dzwonić podczas tych słów. To właśnie
tutaj dochodzi często do błędu ze strony ministranta i przedwczesnego dzwonienia,
- w II Modlitwie Eucharystycznej po słowach „…źródło wszelkiej świętości” lub w
niedzielę i święta po słowach „Przez Niego prosimy Ciebie, Wszechmogący Boże”,
- w III Modlitwie Eucharystycznej po słowach „…składał Tobie ofiarę czystą” lub po wspomnieniu tajemnicy dnia w uroczystości i święta,
- w IV Modlitwie Eucharystycznej po słowach „…i dopełnia wszelkiego uświęcenia”,
- V modlitwie Eucharystycznej po słowach „…wyjaśnia nam pisma i łamie dla nas
chleb”
- w I Modlitwie Eucharystycznej o tajemnicy pojednania po słowach „…abyśmy byli świętymi, jak Ty jesteś święty”,
- w II Modlitwie Eucharystycznej o tajemnicy pojednania po słowach „…abyśmy także dawali siebie braciom”,
- w Modlitwach Eucharystycznych z udziałem dzieci po słowach - w pierwszej:
„…dlatego przynieśliśmy chleb i wino, które otrzymaliśmy od Ciebie”, w drugiej: „Za to wszystko niech Jezus będzie błogosławiony”, a w trzeciej: „…bo chce, abyśmy czynili to, co on uczynił”
● Podczas przemienienia po uklęknięciu kapłana po ukazaniu kielicha z Krwią Pańską, a przed wezwaniem do aklamacji np. „Oto wielka tajemnica wiary” - sygnał by wstać
● Po zakończeniu śpiewu lub recytacji Baranku Boży - sygnał by uklęknąć
● Gdy ksiądz uklęka przed tabernakulum przed jego zamknięciem po Komunii Świętej
● Podczas wystawienie Najświętszego Sakramentu
W częściach stałych Mszy Świętej używasz gongu:
● Podczas podniesienia Hostii w trakcie przemienienia
● Podczas podniesienia Kielicha w trakcie przemienienia
● Podczas błogosławienia monstrancją przy wystawieniu Najświętszego Sakramentu
Gosia Dziża
ⓒ Kiedy klękać w kościele? 2019
Comentarios