Dialog z księdzem.
Eu-charisto (Ευχαριστώ) po grecku oznacza “Dziękuję”. Kiedy składasz Eucharystię to tak na prawdę chcesz powiedzieć Bogu “Dziękuję”. Kościół ubrał to w słowa tak, żeby łatwiej było wszystkim mówić mniej więcej tak samo.
W tym artykule opisuję co, jak, kiedy i dlaczego odpowiadać księdzu w trakcie Mszy świętej.
Dialog rozpoczynasz po odśpiewaniu pieśni na wejście - pozdrowieniem ludu.
Znak Krzyża
K(siądz) -W imię Ojca i Syna i Ducha Świetego.
W(szyscy) - Amen.
(artykuł dotyczący znaku krzyża znajdziesz tutaj)
Pozdrowienie ludu:
K: ”Pan z wami"
odpowiedz: "I z duchem twoim”.
Ksiądz może też powiedzieć dłuższą formułę, np. “Miłość Boga Ojca, Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa i dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi”
Albo “Łaska i pokój od tego, który jest i który był i który przychodzi niech będą z wami”
Odpowiadasz tak samo: “I z duchem twoim”
Jeśli Mszę odprawia biskup może powiedzieć “Pokój z wami”. Odpowiedź jest ta sama
Akt pokuty
W tej części wyznajesz Bogu wraz ze wszystkimi, którzy biorą udział we Mszy Świętej, swoją grzeszność.
Ksiądz mówi: "Uznajmy przed Bogiem, że jesteśmy grzeszni, abyśmy mogli z czystym sercem złożyć Najświętszą Ofiarę.”
Po chwili ciszy, w której masz uświadomić sobie swoją grzeszność wszyscy odmawiają spowiedź powszechną: “Spowiadam się Bogu wszechmogącemu I wam, bracia I siostry, że bardzo zgrzeszyłem myślą, mową, uczynkiem I zaniedbaniem: (Przy każdej “mojej winie” uderzasz się pięścią w piersi - nie za mocno) moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. Przeto błagam Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę, wszystkich Aniołów I Świętych, I was bracia I siostry o modlitwę za mnie do Pana Boga naszego”
Akt pokuty może też się odbyć krótszym dialogiem:
K: Zmiłuj się nad nami, Panie
W: Bo zgrzeszyliśmy przeciwko Tobie
K: Okaż nam swoje miłosierdzie
W: I daj nam swoje zbawienie
Albo jeszcze inaczej:
K: Panie, … (np. Który zostałeś posłany, aby uzdrowić skruszonych w sercu), zmiłuj się nad nami!
W: Zmiłuj się nad nami
K: Chryste, … (np. Który przyszedłeś, wzywać grzeszników), zmiłuj się nad nami!
W: Zmiłuj się nad nami
K: Panie, … (np. Który siedzisz po prawicy Ojca, aby się wstawiać za Twoim ludem), zmiłuj się nad nami!
W: Zmiłuj się nad nami
Wezwanie “eleison”, czyli “zmiłuj się” może być trudne do zrozumienia w dosłownym tłumaczeniu. To trochę tak, jakbyśmy nieźle nabroili a tyran, który nami rządzi chciał się zemścić - więc prosimy o zmiłowanie, o łaskę, o miłosierdzie. Kiedy, jednak mówisz to do kochającego Boga to raczej ma bliższe znaczenie wezwaniu: Panie, kochaj Nas! A ponieważ kocha, bo inaczej nie może będąc Miłością to tak naprawdę prosimy o wiarę, że kocha. Wiarę w Bożą miłość wobec nas.
K: Niech się zmiłuje nad nami Bóg Wszechmogący, a odpuściwszy nam grzechy doprowadzi nas do życia wiecznego
W: Amen
Po akcie pokutnym rozpoczyna się recytacja lub śpiew "Panie zmiłuj się nad nami". Pod warunkiem, że te słowa nie były już zawarte z samym akcie pokuty (przykład trzeci).
Kantor, Chór, Ksiądz lub Organista: Panie zmiłuj się nad nami.
W: Panie zmiłuj się nad nami
KCKO: Chryste zmiłuj się nad nami
W: Chryste zmiłuj się nad nami
KCKO: Panie zmiłuj się nad nami
W: Chryste zmiłuj się nad nami
Hymn “Gloria”
Następnie odśpiewuje się lub recytuje "Chwała na wysokości Bogu” (w niedziele z wyjątkiem Adwentu i Wielkiego Postu oraz we święta).
Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli.
Chwalimy Cię, Błogosławimy Cię, Wielbimy Cię. Wysławiamy Cię. Dzięki Ci składamy, bo wielka jest chwała Twoja.
Panie Boże, Królu nieba, Boże Ojcze wszechmogący. Panie, Synu Jednorodzony, Jezu Chryste (skłon głowy).
Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca.
Który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Który gładzisz grzechy świata, przyjm błaganie nasze.
Który siedzisz po prawicy Ojca, zmiłuj się nad nami.
Albowiem tylko Tyś jest święty.
Tylko Tyś jest Panem.
Tylko Tyś Najwyższy,
Jezu Chryste (skłon głowy).
Z Duchem Świętym
w chwale Boga Ojca.
Amen
Kolekta, czyli modlitwa dnia.
Po odśpiewaniu "Chwała na wysokości Bogu" ksiądz odmawia pierwszą modlitwę przewodniczącego Mszy świętej. Ta modlitwa nazywa się “Kolektą” albo “Modlitwą dnia” - ci, którzy z własnej woli lub z obowiązku (osoby duchowne) odprawiają Liturgię Godzin (o niej w osobnym wpisie) powtarzają Kolektę kilka razy dziennie. To modlitwa, która niejako towarzyszy chrześcijaninowi przez cały dzień.
np: Wszechmogący Boże, spraw, abyśmy przez dobre uczynki przygotowali się na spotkanie przychodzącego Chrystusa, a w dniu sądu, zaliczeni do Jego wybranych, mogli posiąść Królestwo niebieskie, przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, którego z Tobą żyje I króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Odpowiedz: Amen.
Po kolekcie usiądź i słuchaj czytań. Jest ich od 1-3 (Ewangelia to też czytanie) za wyjątkiem Wielkiej Soboty, kiedy wieczorem może być odczytane nawet 9 fragmentów.
Po czytaniach przed Ewangelią na
L(ektor): Oto Słowo Boże
Odpowiedz
W: Bogu niech będą dzięki.
W czasie psalmu powtarzaj refren
Po “Alleluja” odbędzie się następujący dialog między księdzem (lub diakonem) a ludźmi:
K: Pan z Wami
W: I z Duchem Twoim
K: Słowa Ewangelii wg świętego ….
W: Chwała Tobie, Panie
A na koniec:
K: Oto Słowo Pańskie
W: Chwała Tobie Chryste
Potem siadasz na kazanie.
Modlitwa wiernych
Wyróżniamy różne formy odpowiedzi na modlitwę wiernych.
Aklamacja: Po każdym wezwaniu lub słowach wywołujących odpowiedź następuje aklamacja, najczęściej jest to “Wysłuchaj nas Panie.”Modlitwa w ciszy: Jest to forma, w której po każdym wezwaniu następuje chwila modlitwy w ciszy. Przy tej formie odpowiedzi, kapłan zapowiada wcześniej modlitwę w ciszy, aby była lepiej przeżyta.Modlitwa w ciszy z aklamacją: Po wykonaniu wezwania następuje modlitwa w ciszy, po czym osobą wypowiadająca modlitwę mówi: “Ciebie prosimy” I wtedy zazwyczaj odpowiada się “Wysłuchaj nas Panie”.
Liturgia Ofiary
Po modlitwie wiernych następuje przygotowanie darów (zwane także ofiarowaniem). W czasie, gdy kapłan podnosi chleb wypowiada słowa:
K: ”Błogosławiony jesteś Panie, Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy chleb, który jest owocem ziemi i pracy rąk ludzkich; Tobie go przynosimy, aby stał się dla nas chlebem życia.”
Jeśli śpiewasz pieśń na ofiarowanie to nie mów nic. A jeśli nie ma pieśni i słychać księdza, odpowiedz:
W: “Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.“
Następnie podnosi wino i mówi:
K: “Błogosławiony jesteś Panie, Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy wino, który jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich; Tobie je przynosimy, aby stał się dla nas napojem duchowym.” Odpowiedz taka sama jak wcześniej: "Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki”
Kapłan wypowiada słowa: "Módlcie się, aby moją i waszą Ofiarę przyjął Bóg, Ojciec wszechmogący". Odpowiadasz: "Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich na cześć i chwałę swojego Imienia, a także na pożytek nasz i całego kościoła”.
Ciekawostka - to jest jedyny moment w czasie Mszy świętej, kiedy ksiądz mówi “Módlcie się” zamiast “Módlmy się” i z zasady nie włącza się w tą modlitwę. Dlaczego? Bo tym zwrotem prosi ludzi, żeby modlili się za niego (za księdza) i żeby niejako wyznaczyli go do złożenia Bogu ofiary w ich imieniu. Możesz zauważyć, że niektórzy księża pochlają głowę przed ludźmi, kiedy słuchają odpowiedzi na swoje wezwanie.
Modlitwa nad darami:
K: Wszechmogący Boże… przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen
Prefacja
K: ”Pan z wami"
W: ”I z duchem twoim"
K: ”W góre serca"
W: ”Wznosimy je do Pana"
K: ”Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu” (tu zaczyna się serce Eucharystii - dziękczynienie)
W "Godne to i sprawiedliwe"
Kiedy kapłan odmówi prefację następuje odśpiewanie aklamacji: "Święty, Święty, Święty Pan, Bóg Zastępów. Pełne są niebiosa i ziemia chwały twojej. Hosanna na wysokości. Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. Hosanna na wysokości”.
Po “Świętym” rozpoczyna się Modlitwa Eucharystyczna (Artykuł o tym co robić w czasie przemienieniu znajdziesz tutaj)
Po Przemienieniu ksiądz proklamuje Tajemnicę Wiary. Są 4 możliwe wersje. Ostatnio Kościół w Polsce zachęcał wszystkich księży, żeby korzystali ze wszystkich wersji mniej więcej po równo.
Najpopularniejsza:
K: Oto wielka tajemnica wiary
W: Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale.
Pozostałe:
K: Tajemnica wiary.
W: Chrystus umarł, Chrystus zmartwychwstał, Chrystus powróci
K: Wielka jest tajemnica naszej wiary.
W: Ile razy ten chleb spożywamy i pijemy z tego kielicha, głosimy śmierć Twoją, Panie, oczekując Twego przyjścia w chwale.
K: Uwielbiajmy tajemnicę wiary
W: Panie, Ty nas wybawiłeś przez krzyż i zmartwychwstanie Twoje, Ty jesteś Zbawicielem świata
Potem ksiądz czyta lub recytuje resztę modlitwy eucharystycznej a na koniec wypowiada doksologię (=słowo chwały)
K: Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże Ojcze Wszechmogący, w jedności Ducha Świętego wszelka cześć i chwała przez wszystkie wieki wieków.
W: Amen
Obrzędy Komunii
Obrzędy Komunii zaczyna Modlitwa Pańska, czyli “Ojcze nasz”
Modlitwa Pańska
Wezwanie:
“Pouczeni przez Zbawiciela I posłuszni Jego słowom, ośmielamy się mówić” (lub inne w zależności od okresu liturgicznego. “Ojcze nasz, któryś jest w niebie; święć się Imię Twoje; przyjdź Królestwo Twoje; Bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego“
Uwaga! Podczas Mszy Świętej “Ojcze Nasz” nie kończysz zwykłym “Amen”. Bierze się to z liturgii rzymskiej (czyli sposobu odprawiania Mszy świętej w Rzymie, u św. Piotra, gdzie “Ojcze nasz” nie kończyło się po “…złego”, ale płynnie przechodziło w drugą część, która nazywa się Embolizm.
Embolizm czyli rozwinięcie ostatniej prośby Modlitwy Pańskiej:
K: “ Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego i obdarz nasze czasy pokojem. Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, abyśmy zawsze wolni od grzechu i bezpieczni od wszelkiego zamętu, pełni nadziei oczekiwali przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. “
Odpowiadasz:
W: “Bo Twoje jest królestwo i potęga i chwała na wieki.”
W wielu kościołach ludzie nie mówią pierwszego “i” wstawiając w tym miejscu przecinek (Bo Twoje jest królestwo, potęga i chwała na wieki.). Pasuje to też bardziej do linii melodycznej. Nie zmienia to sensu zdania i jest jak najbardziej akceptowalne. Tutaj jednak podajemy tekst tak, jak jest on zapisany w Mszale.
Znak pokoju
K: Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś swoim Apostołom: Pokój wam zostawiam, pokój mój wam daję. Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, lecz na wiarę swojego Kościoła i zgodnie z Twoją wolą napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej jedności. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
W. Amen
K: Pokój Pański niech zawsze będzie z wami:
W: I z duchem twoim
K lub Diakon: “Przekażcie sobie znak pokoju”
Przekazując osobom w pobliżu lub tym, do których podchodzisz znak pokoju mówisz: “Pokój z Tobą” lub po prostu “Pokój”. Zwrotu “Pokój nam wszystkim” nie ma w Mszale. Odradzamy jego używania. Więcej o znaku pokoju i tym “pokoju nam wszystkim” napiszemy w osobnym tekście.
Komunia Święta
Śpiew “Baranku Boży”
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, obdarz nas pokojem.
Śpiew “Baranku Boży” z zakończeniem “zmiłuj się nad nami” jest powtarzany dwa razy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy łamanie chleba trwa dłużej - w mszach z udziałem dużej ilości księży. Wtedy powinno się śpiewać w kółko “…zmiłuj się nad nami” a po zakończeniu łamania chleba pojedyncze “…obdarz nas pokojem”. W praktyce rzadko który chór czy organista przestrzega tej zasady.
Kapłan wypowiada słowa:
K: “Oto baranek Boży, który gładzi grzechy świata. Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę.”
Odpowiadasz:
W: “Panie, nie jestem godzien/godna, abyś poszedł do mnie, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja.”
To jest parafraza słów setnika (dowódcy 100 żołnierzy rzymskich) stacjonującego w Kafarnaum, który zwrócił się do Niego z prośbą o uzdrowienie swojego sługi. Jezus zaproponował, że przyjdzie i go uzdrowi. Jednak wiara setnika w moc Jezusa nie potrzebowała Jego osobistej obecności przy słudze. Powiedz tylko słowo…
Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod dach mój, ale powiedz tylko słowo, a mój sługa odzyska zdrowie.
Mt 8, 8, a cały fragment Mt 8, 5-13
Oby wszyscy chrześcijanie mieli taką wiarę.
W czasie przyjmowania Komunii Świętej kiedy szafarz mówi: “Ciało Chrystusa” (hostia) lub “Krew Chrystusa” (kielich) lub “Ciało i Krew Chrystusa” (na “maczanego)
Odpowiedz: Amen
“Amen” oznacza “tak, zgadzam się” “to prawda”. Kiedy Jezus mówi w Ewangelii “Zaprawdę zaprawdę powiadam wam” to tak naprawdę mówi “Amen Amen powiadam wam.”
Modlitwa po Komunii:
K: Módlmy się. Wszechmogący, wieczny Boże… przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen
Błogosławieństwo
K: “ Pan z wami”
W: “I z duchem twoim”
K: “Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn i Duch Święty.” (znak krzyża i skłon głeboki)
W: “Amen.”
Ewentualnie Uroczyste błogosławieństwo:
K lub Diakon: “Pochylcie głowy wasze na błogosławieństwo” (skłon głowy)
K: “Niech Bóg was błogosławi i strzeże.
W: “Amen.”
K: “Niech Bóg rozpromieni swoje oblicze nad wami I obdarzy was swoją łaską.”
W: “Amen.”
K: “Niech zwróci ku wam oblicze swoje I obdarzy was pokojem.”
W: “Amen”
K: “Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec I Syn, I Duch Święty” (znak krzyża i skłon głeboki)
W: “Amen.”
Zakończenie Mszy Świętej (odesłanie) :
K: “ Idźcie w pokoju Chrystusa”
W: “ Bogu niech będą dzięki.“
A TERAZ W SKRÓCIE I PO KOLEJI (tylko Twoje kwestie - tylko najpopularniejsza wersja Mszy)
Amen.
I z duchem twoim
Spowiadam się Bogu wszechmogącemu…
Amen
Panie, zmiłuj się nad nami
Chryste zmiłuj się nad nami
Panie zmiłuj się nad nami
Chwała na wysokości Bogu…
Amen
Bogu niech będą dzięki
Bogu niech będą dzięki
I z duchem twoim
Chwała Tobie, Panie
Chwała Tobie, Chryste
Wierzę w jednego Boga…
Wysłuchaj nas Panie
Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki
Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki
Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich na cześć i chwałę swojego Imienia, a także na pożytek nasz i całego kościoła
Amen
I z duchem twoim
Wznosimy je do Pana
Godne to i sprawiedliwe
Święty, Święty, Święty…
Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale.
Amen
Ojcze nasz… (bez “Amen”)
Bo twoje jest królestwo i potęga i chwała na wieki.
Amen
I z duchem twoim
Pokój z tobą
Baranku Boży…
Panie, nie jestem godzien/godna, abyś poszedł do mnie, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja.
Amen
Amen
I z duchem twoim
Amen
Bogu niech będą dzięki
I tak zamyka się dialog w Mszy Świętej. Ogólnie Bóg, Król, który opiekuje się tobą przez cały tydzień zaprasza cię na swoją ucztę. A ty, wchodząc tak, jak umiesz, mówisz Mu: Dziękuję.
Kacper Majka
ⓒ Kiedy klękać w kościele? 2019
Comments