Od dziecka jesteśmy uczeni jak ważne w życiu chrześcijanina jest 10 przykazań. Każdy potrafi z pamięci wyrecytować cały dekalog, był z niego odpytywany na Religi w szkole i wielu traktuje go jako najważniejszy fragment Pisma Świętego. Czy faktycznie jest on tak ważny jak się nam to przedstawia? A jeśli tak, to dlaczego?
Przykazania otrzymane na górze Synaj przez Mojżesza zajmują bardzo wyjątkową role w naszym świecie. Na początku stanowiły one centralne zasady moralne judaizmu, następnie zostały wchłonięte przez chrześcijaństwo wraz z wieloma innymi tekstami, które teraz stanowią Stary Testament. Jednak w Piśmie Świętym możemy natrafić w dwóch miejscach. Teksty te (Księga Wyjścia 20,2–17 oraz Księga Powtórzonego Prawa 5,6–21) różnią się nieznacznie, ale my skupimy się na tylko na wersji przyjętej przez Kościół Katolicki (a konkretnie jakie ma obecnie znaczenie dla katolików) tj.:
„Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
2. Nie będziesz wzywał imienia Boga twego nadaremno.
3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
4. Czcij ojca swego i matkę swoją.
5. Nie zabijaj.
6. Nie cudzołóż.
7. Nie kradnij.
8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
9. Nie pożądaj żony bliźniego swego.
10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.”
Obecnie ta forma dekalogu jest postrzegana jako najważniejsze zasady jakimi powinien kierować się każdy chrześcijanin. I mimo że, te zasady są jak najbardziej słuszne i każdy powinien się nimi kierować to wydają się dość banalne i oczywiste. Skupmy się szczególnie na części drugiej przykazań czyli 4-10. Gdy się nad tym zastanowimy to oczywistym dla nas jest, że aby żyć w zgodzie w jakiejkolwiek społeczności to nie możemy kraść ani zabijać. Wiedzieli to również ludzie, którzy żyli przed czasami dekalogu, nawet ci którzy wraz z Mojżeszem wędrowali z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Wiedzieli, że od tego zależy ich przetrwanie. No dobrze, czyli Bóg dał im i nam przykazania, które są oczywiste dla czystej formalności i mógłby tego nie robić i nic by się nie zmieniło?
Otóż nie. Aby to zrozumieć trzeba się zastanowić jak w historii wyglądała relacja ludzi z bogami. W inny religiach, nieabrahamicznych, relacja z bogiem zawsze miała charakter transakcyjny. My składamy ofiarę i modlimy się do bogów, a oni są dla nas dobrzy i nam pomagają na ziemi, każdy mniej więcej wiedział jak się ma zachowywać ale prawa jako tako nie było.
Dopiero Bóg dający dekalog, pierwszy raz w historii, zmienił charakter tej relacji. Pierwszy raz Bóg pokazał, że to on nadaje to prawo i je akceptuje i wskazuje je jako to słuszne. Przybiera postać opiekuna i przewodnika. Jest to bardzo ważny punkt w historii judaizmu jak i również chrześcijaństwa.
Kodeks nadany przez Boga na górze Synaj jest rozszerzeniem przykazania miłości Boga i bliźniego, nadanego przez Jezusa.
Marcin Frejek
ⓒ Kiedy klękać w kościele? 2020
Comments